“De erfenis van Tenochtitlan leeft voort in het stille verzet van het volk.”

▲ Adelfo Regino, directeur-generaal van het Nationaal Instituut voor Inheemse Volkeren; Clara Brugada, burgemeester van Mexico-Stad; Generaal Ricardo Trevilla, minister van Nationale Defensie; Claudia Sheinbaum, president van Mexico, en haar echtgenoot, Jesús María Tarriba; Admiraal Raymundo Pedro Morales, secretaris van de marine en opperbevel van de Mexicaanse marine; Rosa Icela Rodríguez, minister van Binnenlandse Zaken; en Rita María Romero, speciale gast van de Nationale Raad van Inheemse Volkeren, tijdens de onthulling van de Teocalli van de Heilige Oorlog. Foto door Jair Cabrera Torres

Angel Vargas en Alma E. Muñoz

La Jornada krant, zondag 27 juli 2025, p. 2

Tijdens de ceremonie ter herdenking van de 700e verjaardag van de oprichting van Mexico-Tenochtitlan benadrukte president Claudia Sheinbaum Pardo gisteren dat de Vierde Transformatie niet alleen een economisch of politiek project is; het is vooral een project van waardigheid, dat erkent dat er geen sprake kan zijn van ware rechtvaardigheid als we niet eerst de historische schuld aan de inheemse bevolking vereffenen .

Onder applaus van honderden gasten op de tribunes rond het Zócalo-plein stelde hij dat er geen democratie kan zijn als de stemmen van degenen die zich al eeuwen verzetten, worden buitengesloten . Evenmin kan er een nationale identiteit bestaan, voegde hij eraan toe, zonder erkenning of aanpassing van Mexico's diepe en trotse inheemse gezicht, zijn essentie en zijn culturele grandeur .

Zij wees erop dat als discriminatie bedoeld was om de geschiedenis te tekenen, dergelijke acties nog harder, diepgaander en systematischer waren als ze gericht waren tegen inheemse vrouwen: hen werd niet alleen politieke of economische macht ontzegd, maar ook het recht om hun taal te spreken, hun lichaam te beschermen, en erkend te worden als volk, met een geschiedenis en met rechten .

Volgens de president verdween de koloniale structuur niet met de onafhankelijkheid, maar bleef deze bestaan in de vorm van macht, racisme, uitsluiting van inheemse volkeren en marginalisering die miljoenen Mexicanen nog steeds ervaren.

Het manifesteerde zich op verschillende momenten in de geschiedenis, vooral tijdens de Mexicaanse Revolutie, maar het bleef ook daarna nog vele jaren bestaan, vooral tijdens de neoliberale periode.

De president benadrukte echter dat de erfenis van Tenochtitlan niet is verslagen: deze leeft voort in het stille verzet van het volk, in het Nahuatl dat nog steeds wordt gesproken, in het graan dat nog steeds wordt geplant, in traditionele geneeswijzen, in rituelen, in de namen van onze heuvels, onze rivieren, onze straten, onze steden; in naam van ons vaderland: Mexico .

Volgens Sheinbaum Pardo betekent de erkenning van Tenochtitlan niet dat we spreken over een dood verleden , maar over een levende pols die door onze hoofdstad stroomt, maar ook door onze woorden, ons eten, onze gewoonten en vooral onze culturele grootsheid en onze identiteit .

Hij stelde dat de oude hoofdstad van Mexico veel meer was dan een majestueuze stad; het was een symbool van organisatie, macht, wetenschap, kunst en visie. Het was het centrum van een inheemse wereld die wist hoe ze haar eigen beschavingsmodel moest opbouwen, in harmonie met de aarde, de sterren en haar goden en godinnen.

De ceremonie, met de titel Mexico-Tenochtitlan: Zeven eeuwen nalatenschap van grootsheid, omvatte de onthulling van een gedenkteken ter herdenking van de verjaardag op de noordelijke hoek van Constitution Plaza, op de hoek van het Nationaal Paleis en Moneda Street.

Het centrale deel van dit monument wordt bekroond door een reproductie van de Teocalli van de Heilige Oorlog, een monoliet van precolumbiaanse oorsprong. Op de voorzijde staat het tweede jaar van het Mexica-huis (1325 in de westerse kalender) afgebeeld en op de achterzijde is de afbeelding gegraveerd van een adelaar op een cactus die een slang verslindt. Dit is het teken dat de Mexica van hun goden kregen om daar hun stad te stichten.

Na afloop van de officiële toespraken voerde een groep van meer dan 800 leden van het leger en de strijdkrachten een theatrale voorstelling op van de stichting van het grote Tenochtitlan. De voorstelling ging over het vertrek van de Mexica uit het mythische Aztlán, de plaats van de reigers, en over de jarenlange pelgrimstocht die ze maakten om het eilandje te vinden dat het teken van hun god Huitzilopochtli had gekregen om de locatie van hun nederzetting te bepalen.

Het was een show van een half uur waarin het historische epos werd naverteld met behulp van muziek, dans, videoprojecties en speciale effecten, zoals rook en een regen van gekleurd papier.

Eerder had Clara Brugada, het hoofd van de regering van Mexico-Stad, in haar toespraak deze dag als een glorieuze dag omschreven. Ze merkte op dat in deze oude stad een van de grootste en meest verbazingwekkende culturen uit de antieke wereld tot bloei is gekomen en is ontstaan.

De stad die ze bouwden was een wonder van techniek, organisatie, artisticiteit en meesterschap. Degenen die haar in haar glorietijd zagen, waren verbijsterd. De drijvende wegen, de torenhoge tempels, de vruchtbare chinampa's, de drukke markten – ze zijn nooit meer gezien, en zo blijft de glorie van Tenochtitlan intact .

Er is geen geschiedenis van onbeweegbaar brons

Onder de functionarissen van het officiële en uitgebreide kabinet arriveerden onder meer de nieuwe directeur van het Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (INAH), Joel Omar Vázquez Herrera, en het hoofd van de onlangs opgerichte eenheid Levende Culturen, Immaterieel Erfgoed en Interculturaliteit van het federale Ministerie van Cultuur, Diego Prieto Hernández, op het eerste kantoor in de hoofdstad.

Het belang van deze herdenkingsbijeenkomst is een voorbeeld van wat ons een identiteit kan geven en wie we vandaag de dag zijn als Mexicanen , aldus het hoofd van de INAH.

Met betrekking tot de festiviteiten van vier jaar geleden, die werden gehouden tijdens de regeerperiode van Andrés Manuel López Obrador, verwierp Diego Prieto het idee dat de geschiedenis wordt vervalst, zoals sommige historici en specialisten beweren.

Er is geen onveranderlijke geschiedenis van brons , zo stelde hij. "Belangrijker dan ingaan op details – die geanalyseerd en besproken moeten worden – is de diepe betekenis van een viering als deze, van de kracht en grandeur van wat deze pre-Spaanse hoofdstad was. Want, zoals de liederen zeggen, zolang de wereld bestaat, zullen de glorie en faam van Mexico-Tenochtitlan niet vergaan."

Voor schrijver en historicus Paco Ignacio Taibo II bestaat er geen controverse over de vraag of het stichtingsjaar van Mexico-Tenochtitlan 1321 of 1325 was.

Het idee was duidelijk: een stad die buitengewoon lang heeft bestaan, eren, maar vooral een heel eenvoudig probleem aankaarten: deze stad was ontstaan door sociale strijd , zo stelde hij.

▲ De regering van de Mexicaanse Republiek herdacht gisteren de 700e verjaardag van de mythische stichting van Mexico-Tenochtitlan met de onthulling van een gedenkteken dat verwijst naar de gebeurtenis en een geënsceneerde voorstelling waarin 838 leden van het leger en de strijdkrachten de stichting van de grote stad naspeelden. De tour bestreek de periode vanaf het vertrek van de Mexica uit Aztlán, de plaats van de reigers, tot de jaren van hun pelgrimstocht naar het eilandje met het teken van hun god Huitzilopochtli om de locatie van hun nederzetting te bepalen: een adelaar op een cactus die een slang verslindt. Het was een voorstelling van een half uur die deze historische gebeurtenis vertelde met muziek, dans, video en special effects. Foto: Jair Cabrera Torres

La Jornada krant, zondag 27 juli 2025, p. 3